چهارشنبه‌های طلایی؛ امر به معروف به شیوه مودّت و رحمت

گفت‌وگو با زوج موفقی که در امربه‌معروف خلاقیت به خرج داده‌اند

فاطمه دولتی/خانه خوبان شماره 126

هر جا حرف از امربه‌معروف در میان باشید، بحث حجاب هم خودی نشان می‌دهد. شاید به خاطر اینکه بدحجابی به راحتی قابل مشاهده است و افزایش روزافزونش بیشتر به چشم می‌آید. شاید هم حاشیه‌های بحث حجاب زیاد است و این حاشیه‌ها، ماجرا را جنجالی می‌کند. حاشیه‌هایی مانند «چهارشنبه‌های سفید» و تلاش‌های مداوم رسانه‌های غربی به خصوص مسیح علی‌نژاد.

به هر حال پرداختن به بحث حجاب و دعوت مردم به حفظ این ارزش، امر مهمی است. از طرفی چگونگی رفتار با افراد بدحجاب نیز حساسیت خاصی دارد؛ دقیقاً به خاطر همین حساسیت است که گروه‌های مختلفی از دغدغه‌مندان این عرصه در زمینة تبلیغ حجاب موفق عمل نکرده‌اند. در این میان مبلغان موفق حجاب، باید از یک زوج جوان نام برد که با اخلاص، بدون حاشیه و با مدد گرفتن از امام رضا(ع) و حضرت معصومه(س) از سال 1395 تا به امروز، طرحشان پابرجا مانده است.

صفورا شاکری، مهندسی برق خوانده و بعد از سکونت در قم تحصیلات حوزوی را شروع کرده است، ناصرالدین‌ ضیایی‌نیا نیز دکتری فقه و حقوق دارد. پای صحبت‌های آن‌ها نشسته‌ایم تا با «چهارشنبه‌های طلایی» بیشتر آشنا شویم.

**

چرا طرح چهارشنبه‌های طلایی را شروع کردید؟

ضیایی‌نیا: دانشجویان بسیاری از روش‌های موجود امربه‌معروف و نهی‌از‌منکر توسط برخی گروه‌ها و جریان‌ها انتقاد داشتند. به همین دلیل دربارة دستورات اسلام در خصوص نحوة اجرای امربه‌معروف بررسی‌هایی داشتیم. ما با برخی از آیات و روایاتی مواجه شدیم که نشان می‌دادند، کانال اجرایی دستورات اسلام در مورد توصیه‌های اجتماعی مثل امربه‌معروف، بر پایه محبت بنا شده است. دستورات دین به ما سفارش کرده‌اند که وقتی می‌خواهید با هم‌دین و هم‌کیش خود ارتباط بگیرید و احساس می‌کنید که برخی از اصول اسلام را فراموش کرده‌اند، باید با شیوة محبت‌گونه با او رفتار کنید؛ اما در مقابل با معاند و دشمن باید ادبیاتی تند و خشن داشته باشید. ما این نکات را در اجرای طرح خود سرلوحة کار قرار دادیم.

شاکری: من در ابتدا ساکن مشهد بودم و بعد از ازدواج به قم آمدم. وقتی در شهر رفت‌وآمد می‌کردم، می‌دیدم که بعضی از خانم‌های مذهبی و باحجاب، رفتار نامناسبی در قبال فردی که حجاب خوبی ندارد، نشان می‌دهند. گاهی آقایانی را هم دیده بودم که با لحن گزنده قصد داشتند کسی را با حجاب کنند یا به او تذکر بدهند. از طرفی وقتی پای حرف دوستان و آشنایانی که بدحجاب بودند می‌نشستم، می‌دیدم که بسیاری از آن‌ها توسط افرادی که حجاب کاملی داشته‌اند مورد طعنه قرار گرفته‌اند یا در خیابان با امربه‌معروف‌های زبانی خشن روبه‌رو بوده‌اند. من می‌دانستم که حقیقت امربه‌معروف در اسلام، این‌‌گونه نیست و باید امربه‌معروف همراه مودت و مهر باشد. به خاطر همین تصمیم گرفتیم چهارشنبه‌های طلایی را راه‌اندازی کنیم.

چرا اسم طرحتان را چهارشنبه‌های طلایی گذاشتید؟ آیا قصد مقابله با چهارشنبه‌های سفید را داشتید؟

شاکری: در ابتدا چنین قصدی نداشتیم. من روزهای چهارشنبه خادم افتخاری حرم حضرت معصومه(س) هستم. این طرح را در روز چهارشنبه که روز شیفت من و روز زیارتی امام رضا(ع) بود، شروع کردیم. از طرفی به خاطر گنبد طلایی حرم، اسمش را گذاشتیم چهارشنبه‌های طلایی. اگر نگاه کنید، می‌بیند که هم در فضای مجازی و هم در محل اجرای ما از نام‌هایی مثل چهارشنبه‌های شهدایی یا چهارشنبه‌های زهرایی هم استفاده کرده‌ایم.

ضیایی‌نیا: برخی تصور کردند که ما این طرح را برای مقابله با طرح «چهارشنبه‌های سفید»، فقط در روز چهارشنبه اجرا می‌کنیم؛ اما ما به فکر اجرای آن در تمام روزهای هفته هستیم. تاکنون هم در مناسبت‌های مختلف مانند عید غدیر و... طرح را اجرا کرده‌ایم. البته اجرای این طرح باعث شد تا رسانه‌های معاند نسبت به آن واکنش نشان دهند و کاریکاتوری علیه این طرح در فضای مجازی منتشر کنند.

در مورد جزئیات طرحتان برایمان توضیح می‌دهید؟

شاکری: وقتی برای اولین بار تصمیم گرفتیم این طرح را شروع کنیم، من چند گیره خریدم و درون کیفم گذاشتم. در حرم یا خیابان‌های شلوغ شهر، وقتی خانم بد‌حجابی را می‌دیدم، جلو می‌رفتم؛ با مهربانی احوال‌پرسی می‌کردم و می‌گفتم من هدیه‌ای برای شما دارم. این هدیة کوچک، دل فرد را نرم می‌کرد. لبخند می‌زد و خیلی از اوقات همان‌جا هدیه را افتتاح می‌کرد و روسری‌اش را جلو می‌کشید. کم‌کم این طرح به حرم حضرت معصومه(س) کشیده شد. ما میز کوچکی می‌گذاریم. زائرانی که برای زیارت آمده‌اند اما حجاب کاملی ندارند را دعوت می‌کنیم به سمت میز. به آن‌ها هدیه‌هایی مانند گیرة روسری، ساق دست، جوراب، وصیت‌نامة شهدا، کتاب و... می‌دهیم و می‌خواهیم به خاطر شهدا و اهل بیت(علیهم‌السلام) کمی روسری‌شان را جلو بکشند.

ضیایی‌نیا: طرح ما در گام اول همان طرح «مودت و محبت» است. در گام دوم از کالای فرهنگی مفید حمایت و با کالای فرهنگی مضر مقابله و مطالبه‌گری می‌کنیم. در گام سوم به دنبال تغییر ذائقة فرهنگی نسل جوان هستیم که این ذائقه باید به سمت ارزش‌های اسلامی بازگردد؛ در واقع مقابله با اقدامی که دشمن برای تغییر ذائقه مردم به سمت ضدارزش‌ها انجام داد.

حضور خانوادة شهدا، کنارتان چقدر تأثیر مثبت داشته است؟

شاکری: من از ابتدا دوست داشتم از شهدای مدافع حرم و شهدای دیگر در این طرح کمک بگیرم. روزهای اول، عکس‌های کوچک شهدا را همراه دل‌نوشته‌هایی که با خط خودم می‌نوشتم، همراه می‌بردم. کم‌کم با خانواده‌های شهدا آشنا شدیم. آن‌ها طرح ما را پسندیدند. الان بیشتر مواقع دختران یا همسران شهدا همراه ما هستند. مردم ارادت خاصی به شهدا دارند. تا به امروز ما در قم، مشهد، تهران، سبزوار، بابل، بابلسر، رشت و انزلی طرح خود را اجرا کرده‌ایم. البته الان دیگر تنها نیستیم. خیلی از دوستان و گروه‌ها به کمک آمده‌اند. بعضی‌هایشان را از نزدیک ملاقات نکرده‌ایم؛ اما همه‌شان هدف مشترکی دارند. مثلاً من عکس‌هایی از زاهدان و سیستان و بلوچستان و... از اجرای طرحمان دریافت کرده‌ام.

در یک امربه‌معروف موفق به چه نکته‌ای باید توجه شود؟

ضیایی‌نیا: کسی که امربه‌معروف می‌کند، باید مختصات فرهنگی جامعه را خوب بشناسد؛ زیرا در غیر این صورت، نه‌تنها حرکت او کمکی به جامعه نخواهد کرد، بلکه برعکس، آب به آسیاب دشمن هم می‌ریزد. فهم مختصات فرهنگی جامعه یعنی شما ببینید که جامعة ایران اکنون در چه موقعیتی است؟ باید جامعة کنونی را درست بشناسیم؛ زیرا نمی‌توانیم با دختر دهه هفتادی و دهه هشتادی همان‌طور برخورد کنیم که با خانم‌های دهه پنجاهی و دهه شصتی برخورد می‌کردیم.

در کلیپ‌هایی که از اجرای طرح شما وجود دارد، همة خانم‌ها با روی خوش دعوت شما را می‌پذیرند. آیا موردی بوده که پرخاش کند یا دعوا راه بیندازد؟

شاکری: خیلی‌ها این سؤال را می‌پرسند؛ اما تا به امروز دعوا و پرخاشی نداشته‌ایم. البته بوده‌اند افرادی که دعوتمان را نپذیرفته‌اند. مثلاً با دختر شهید احوال‌پرسی کرده‌اند و گفته‌اند ما برای پدرتان ارزش قائل هستیم اما هدیه را نمی‌پذیریم؛ چون نمی‌خواهیم از آن استفاده کنیم. یا مثلاً گفته‌اند این‌همه مسائل مهم؛ چرا به حجاب ما گیر داده‌اید؟ اما در همین حد؛ دعوا و اذیت و آزاری در کار نبوده است. به نظرم لحن خوش و هدیه دادن و نگاه شهدا و اهل‌بیت(علیهم‌السلام) مانع از مشکلات این‌چنینی شده است.

**

خانم شاکری و آقای ضیایی‌نیا، با قدرت و توکل کار خود را ادامه می‌دهند. آن‌ها باور دارند که ضد‌ارزش‌ها و منکر پابرجا نخواهد ماند و افراد جامعه معاند نیستند و بیشتر مواقع یا از آسیب‌های بی‌حجابی بی‌خبرند یا چون با روی گشاده با آن‌ها برخورد نشده است، لجباز شده‌اند و می‌خواهند انتقام مشکلات دیگر را از حجاب بگیرند. همین دیدگاه این زوج، باعث شده با افراد بد‌حجاب، مانند خواهرشان رفتار کنند؛ با یک مهربانی‌ بی‌حدواندازه. خانم شاکری می‌گوید: «از همة کسانی که اسم طرحمان را می‌شنوند، می‌خواهم برایمان دعا کنند تا انرژی خودمان را از دست ندهیم و هر روز با انگیزة بیشتر پیش برویم».