پیام های شب قدر

ابراهیم اخوی/اگر يادتان بود و باران گرفت، دعايي به حال بيابان کنيد

منبع: مجله سلامت

شب قدر، تفاوتي ويژه با ديگر شب‌ها دارد. در آموزه‌هاي ديني به چنين شبي امتياز ويژه‌اي داده شده است و حتي زمان دقيق آن اعلام نشده تا انسان‌ها آن را همانند طلاي ناب جستجو کنند و در مسير يافتن آن، خود نيز خدايي شوند. چنين شبي، ويژگي‌هاي روان‌شناختي زيبايي دارد که به برخي از آنها در اين يادداشت اشاره مي‌کنم...

مديريت زمان

زمان‌ بسيار مهم است. ما در پرتوي استفاده مفيد از زمان و بهره‌وري از زمان‌هاي خاص مي‌توانيم به رشد موردنظر خود نزديک شويم. گاهي يک لحظه مي‌تواند در سرنوشت يک عمر انسان نقش داشته باشد. گاهي شخصي با چند ثانيه افتخاري بزرگ براي خود رقم مي‌زند که قهرمانان المپيک از آن شمارند. دانشمندان نيز از لحظه‌ها، ماندگاري‌ها را آفريدند. يک شب گاهي واقعا هزار شب مي‌شود و ابديت روشني را مي‌آفريند. با توجه به اين مهم، ضرورت مديريت هرچه بهتر اين زمان ويژه براي استفاده کامل از آن ضروري است. مادري چون حضرت فاطمه(س) با خواباندن کودکان در عصر پيش از شب‌هاي قدر و شام سبک، آنها را در بيداري شب قدر ياري مي‌رساندند.

همه با هم

پيگيري فردي با پيگيري گروهي تفاوت معناداري دارد. برخي از برنامه‌ها را با پيگيري جمعي بهتر مي‌توان به فرجام رساند. تصور کنيد براي دريافت امکانات جديد براي محله‌اي که در آن ساکن هستيد به صورت فردي اقدام کرده‌‌ايد، چقدر احتمال نتيجه مي‌دهيد؟ حال اگر گروهي دور هم گرد آييد و خواسته خود را که منفعت عمومي دارد، پيگيري کنيد احتمال سودمندي‌اش بيشتر خواهد بود. در احتياج ما به خداوند هيچ شکي نيست. گاهي تنها از خدا مي‌خواهيم و زماني هم نيازمند درخواست‌هاي گروهي هستيم. در اين گروه، درجه تقرب آدم‌ها به خداوند گوناگون است. ممکن است به خواسته يکي از خوباني که در جمع ما نشسته‌اند، دعاي همه ما پذيرش بگيرد. ضمن اينکه، بهانه‌اي است تا از بن‌بست تنهايي و خودمحوري خارج شويم. در شب قدر، فرصت همنوايي و توجه به يکديگر را مي‌يابيم، در مسيري مشترک قدم مي‌زنيم و تلاش مي‌کنيم رفتارهاي پسنديده‌تري نسبت به يكديگر داشته باشيم.

اعتماد به نفس معنوي

روان‌شناسان يکي از شاخه‌هاي اعتماد به نفس را نوع معنوي آن دانسته‌اند. يعني قبول کنيم که برخي از توانمندي‌ها از حيطه اراده و اختيار ما خارج است و تنها به دست خداوند اجرا مي‌شود. در علم اخلاق از آن به نام «تفويض» ياد مي‌کنند؛ يعني واگذاري مسايل مهم به خداوند. پديدآيي چنين نگاهي در زندگي، مي‌تواند بسياري از نگراني‌ها و اضطراب‌ها را شستشو دهد. زماني که خود را به آفريدگار و قدرت بي‌اندازه‌اش مي‌سپاريم، آسوده‌خاطر قدم مي‌زنيم و به آنچه او را خرسند کند، مي‌انديشيم.

مهارت برنامه‌ريزي

شب قدر، شب برنامه‌ريزي مادي و معنوي است. براساس آموزه‌هاي ديني در اين شب هر آنچه در يک سال آينده ما قرار است رخ دهد، تدبير مي‌شود. پيامش اين است که ما هم به چنين برنامه‌ريزي‌هايي نيازمنديم. قدرت نگاه ما از لحظه‌ها و ساعت‌ها و روزها به سوي سال و در گامي فراتر براي عمري که در اختيار داريم و در ديدگاهي کامل‌تر به سوي مسيري که در پيش داريم و زندگي واقعي ما در آن رقم خواهد خورد، تغيير شکل و توسعه ديد پيدا مي‌کند. شب قدر، تمريني است براي طراحي چشم‌انداز زندگي ماندگار.

لذت راز و نياز

شب‌هاي قدر، شب‌هاي گفتن ما و شنيدن خداست. خداوند سميع است. نزديک (قريب) هم هست. پاسخگو (مجيب) نيز است. ما در برنامه‌هاي اين شب، سخن گفتن با خدا را در شکل نماز، دعا و ذکر داريم. گيرنده‌هاي پرقدرتي به نام «فطرت» به ما مي‌گويند که همه حرف‌ها شنيده و تمام درخواست‌‌ها ثبت مي‌‌شوند. عذرخواهي‌ها، تصميم‌هاي جديد، نيازمندي‌ها و ديگر گفت‌وگوهاي ما با خداوند جدي است و واقعي. از واسطه‌هاي معتبري که خداوند معرفي کرده، مانند قرآن، پيامبر و خانواده‌اش نيز بهره مي‌گيريم. ما تنها نيستيم. خدا هست و بنده‌نوازي او هم برقرار.

تنوع‌خواهي معنوي

همانگونه که در مسايل روزمره زندگي به دنبال تنوع‌بخشي هستيم در برنامه‌هاي معنوي هم چنين لذتي وجود دارد. عده‌اي در شب‌هاي قدر با نمازهاي مستحبي خود را به خدا نزديک مي‌کنند، برخي هزار نام زيباي خداوند را در دعاي جوشن مي‌خوانند، برخي به مطالعه‌هاي توحيدي و معارفي مشغول مي‌شوند، عده‌‌اي سخن خدا را در قرآن جستجو مي‌کنند، برخي از حضور در خانه خدا احساس خوبي مي‌يابند، گروهي از قرآن به سرگرفتن و التماس به خدا لذت مي‌برند، دسته‌اي ديگر از سر به مهر گذاشتن و اشک ريختن حال خوبي نصيبشان مي‌شود و عذرخواهي از آنچه که نبايد اتفاق مي‌افتاده، روانشان را غرق در آرامش مي‌‌كند.

شروع دوباره

مهم‌ترين پيام شب قدر اين است که هيچ وقت براي آغاز دير نيست. هر گاه تصميم جدي براي تحول در خودمان ديديم، آغازي پرافتخار براي زندگي معنوي و تضمين موفقيت‌هاست. يک انفجار بزرگ گاهي تنها منتظر يک جرقه کوچک کبريت است. براي شعله‌ورکردن جان و دل خود، گاهي يک حضور در برنامه‌هاي شب قدر مي‌تواند کافي باشد. همسفر شدن با مسافران خوب، توفيقي است که نصيب ما شده و مثل خود شب قدر، بايد قدر دانست! در مسير خدايي شدن، بن‌بستي وجود ندارد و راه بسيار نزديک است. پيام امام سجاد(ع) را در خاطر داشته باشيم: «خدايا! کسي که به سوي تو حرکت مي‌کند، راهش نزديک است». (دعاي ابوحمزه ثمالي)

به ياد هم باشيم

عبور از خودخواهي، رمز رسيدن به خداست. انديشيدن به ديگران هم ميان‌بري مطمئن است. زماني ملت حضرت موسي(ع) به دليل گناه و نافرماني، محکوم به عذاب شدند. پيام رسيد که همين روزها عذاب خدا فرا مي‌رسد. آنها از خانه‌هاي خود تونلي به منزل کناري باز کردند تا به هنگام بروز عذاب، به داد هم برسند. هر قدر منتظر شدند، عذابي فرود نيامد. دليلش را از پيامبر خود پرسيدند و پاسخ خدا را از او شنيدند: «زماني که شما به فکر هم باشيد، چگونه من (خدا) به فکر شما نباشم؟ به دليل نوع‌دوستي‌تان، عذاب از شما برداشته شد. اکنون ايمان بياوريد و امنيت خود را تضمين کنيد.» شب‌هاي قدر، فرصت ديگرخواهي است. به ياد هم باشيم.