پرورش فرزندان انقلابی

ابراهیم اخوی؛ روان‌شناس/مدیر مرکز مشاوره مأوا

راهکارهای عملیاتی:

مقدمه

تربیت، ابعاد گوناگونی دارد که پرورش بعد سیاسی و همسان سازی کودکان با ارزش‌های انقلابی، یکی از ابعاد آن است. برای تحقق این مهم لازم است در کنار توجه به آسیب‌های موجود، راهکارهای تازه ای هم برای شکل‌گیری شخصیت‌های انقلابی جهت تضمین آینده نظام داشته باشیم و همگام با فرایند رشد کودکان، جوانه‌های ارزشی وجودشان نیز تبدیل به نهال و سپس درختان تناوری نماییم. با توجه به این مهم، چند سفارش روان‌شناختی تقدیم شما خوبان می‌شود:

1. کودکان را با تاریخ به زبان ساده آشنا سازید. برای این کار، می توانید بخشی از قصه‌های کودکانه را به معرفی قهرمانانی اختصاص دهید که با توکل بر خدا توانستند کارهای بزرگی انجام دهند. به عنوان مثال، شخصیت امام راحل(ره) و ابعاد زندگی ایشان به خوبی برای کودکان قابل توصیف و درک است. مهربانی‌های امام با کودکان و نیز نکته‌های نابی که در زندگی سیاسی ایشان وجود داشت، قابل بازگویی و اسوه‌سازی برای کودکان است.
2. به سوالات کودکان پاسخ دهید. ممکن است کودک شما در مدرسه یا میان اقوامی که میانه خوبی با نظام ندارند یا به هر دلیلی دچار سوءتفاهم نسبت به حکومت دینی شده‌اند، شبهاتی بشنود که ذهن او را درگیر نموده و حق را باطل و باطل را درست جلوه دهد. به همین خاطر، با پرسیدن از شما به دنبال یافتن حقیقت است و شما با دادن اجازه پرسش و نیز همراهی در یافتن پاسخ صحیح، شاکله فکری او را محکم می‌نمایید.
3. رفتارهای سیاسی را در کودکان آغاز کنید. زمانی که برای حمایت از نظام اسلامی به راهپیمایی می‌روید، کودکان را با خود همراه کنید و با دادن پرچم ایران و نیز فراهم سازی خاطرات خوش حضور انقلابی، به تولید رفتارهای سیاسی بیشتر دامن زنید. زمانی که برای انتخابات به پای صندوق رای می‌روید، کودک تان را با خود ببرید و فلسفه انتخابات را به زبان کودکانه برای او توضیح دهید.
4. با خانواده‌های ارزشی ارتباط بگیرید. کسانی که برای نظام اسلامی تلاش کوشایی دارند و به فعالیت‌های سیاسی ارزش‌محور اشتغال دارند، نمونه‌های خوبی برای معرفی به کودکان هستند. آشنایی با زندگی این افراد برای کودکان جذاب است.
5. از کتاب‌ها و ابزار فرهنگی متناسب با سن کودکان غافل نشوید. کتاب‌هایی که خاطرات انقلاب و شخصیت‌های انقلابی را توصیف می‌کنند، سریال‌های و کارتون‌هایی که به توصیف انقلاب می‌پردازند و هر آنچه که بتواند توجه مثبتی نسبت به نظام اسلامی به کودکان بدهد، می‌تواند مقدمه خوبی برای شکل‌گیری فکر و احساس انقلابی باشد.
6. از کودکان انقلابی برای فرزندان خود بگویید. کسانی که با شجاعت تمام در برابر حکومت شاه ایستادند، شعار نوشتند، در راهپیمایی‌ها حضور یافتند و با پدران و مادران انقلابی خود همراهی کردند، می‌توانند برای همسان‌سازی فرزندان ما سودمند باشند.
7. از پیشرفت‌ها و دستاوردهای کشور پس از پیروزی انقلاب صحبت کنید. بخشی از افکار منفی نسبت به نظام مرتبط با مشکلات اقتصادی آن است. زمانی که کودکان در قالب بازی های فکری و نیز بسته‌های اختصاصی کودکانه با پیشرفت‌های علمی و توسعه چند جانبه کشور اسلامی ایران آشنا می‌شوند، پایه های اولیه دفاع از کشور نیز در آنها پدید آمده است.
8. از کودکان بخواهید با درس‌خواندن خود را مهیای ایفای نقش برای تداوم موفقیت‌های کشور نمایند. با ایجاد انگیزه و توضیح درباره نیازهای آینده کشور اسلامی، از کودکان بخواهید که در جبهه علمی و اخلاقی، خوب و پایدار باشند و نسبت به نیازهای آینده جامعه حساسیت کافی را داشته باشند.
9. دشمنان و قالب‌های گوناگونی که برای ضربه زدن به کشور اسلامی به کار می‌گیرند را برای کودکان خود توضیح دهید. به ویژه از اهداف شوم دشمن در دنیای رسانه‌ای، بازی‌های رایانه‌ای، شبکه‌های اجتماعی و تلاش دشمن برای کاستن از اعتماد به نفس فرزندان انقلابی توضیح داده و فرزندان خود را برای رویارویی با آن یاری دهید. به عنوان مثال به فرزندان خود بگویید که یکی از اهداف دشمن، سرگرم سازی کودکان ایرانی است تا از استعدادهای خوب‌شان فاصله بگیرند و به شکوفایی نرسند. به همین دلیل به روش‌های گوناگون ما را دعوت به سرگرمی‌های افراطی نموده و درس خواندن و تلاش علمی را در نظر ما کاری بیهوده جلوه می‌دهند.
10. به کودک خود احترام به شخصیت‌های انقلابی و مسئولان نظام را یاد دهید. زمانی که مسئولان نظام اسلامی در نگاه کودک مهم و بزرگ جلوه کنند، ارزشمندی آنان و تلاش برای رسیدن به جایگاه خدمت به مردم نیز در روان کودکان امروز و آینده‌سازان فردا، مهم تلقی می‌شود.

آسیب های فراروی ما

الف) انقلاب؛ نیازمند تعالی اخلاقی و تربیتی

شکل‌گیری انقلاب اسلامی در ایران، بر پایه ارزش‌های دینی و احساس نیاز جامعه برای برون‌رفت از حکومت ضدارزشی و حرکت از تاریکی به روشنایی بود. چنین پایه‌ریزی بنیادین، همانگونه که در ابتدا سهم بسزا داشت، درادامه نیز چنین سهمی دارد. موج‌های مهاجم به ارزش‌های اخلاقی و تربیتی جامعه ما، خطری جدی برای بالندگی است و توجه به ریشه‌ها، راهکارها و تدبیرهای همراه با اندیشه و اعتماد به داشته‌های خود، نیازی است که نمی‌توان از نظر دور داشت. امروزه هر ایرانی باز در مسیر یک انقلاب فردی و خانوادگی است تا بتواند خود و آنچه را بر عهده او گذاشته شده، از گرداب مواج برهاند و با بهره‌گیری از آموزه‌های دینی و تربیتی، مسیر شکفتن را جایگزین مسیر تباهی سازد. توجه بیشتر به نقش‌های خانوادگی مانند نقش همسری، پدری و مادری، از شمار تحول‌های ضروری جامعه امروز است. رها کردن تربیت به بهانه تامین اقتصاد خانواده و هزینه نکردن روانی برای تربیت، هشداری است که همه کارشناسان مخاطرات آن را گوشزد می‌کنند. انقلاب اسلامی ایران، مدیون انسان‌هایی بود که از مکاتب و منابر دینی برخاسته و دانش دینی را به رفتارهای اجتماعی شکوفاکننده تبدیل کردند و این نیاز امروز هم بسان گذشته و بلکه بیشتر از آن احساس می‌شود. بی‌توجهی به نسل نو و رها کردن آنها در دام و دانه دشمن، خیانتی است که از هر که سر بزند، نابخشودنی است و اگر چنین خطایی از سوی خانواده‌ها رخ دهد که به قیمت از دست دادن سرمایه‌های انسانی کشور است، سرزنشی دوچندان و حسرت فراوان به دنبال خواهد داشت.

ب)مخاطرات را دست کم نگیریم

جنگ دشمن، نبردی نرم و خاموش است تا به تعبیر کارشناسان فضیلت‌ستیز آنان، دو بال سرخ حسینی و سبز مهدوی را از بدنه فکری جامعه جدا ساخته و پیکری بی‌جان را بر جا بگذارند. استحاله فرهنگی دشمن نسبت به نظام خانواده، استعدادهای داخلی و شکل‌گیری نظام فکری نسل نو، با بهره‌گیری از ابزارهای آسان و جذاب همانند تلفن همراه، ماهواره، اینترنت و مانند آن در حال پدیدآیی است و چنانچه خانواده‌ها نسبت به این پدیده فراگیر، دقت لازم و واکنش و مدیریت مناسب را انجام ندهند، با فرزندانی منهای تفکر ارزشی روبرو خواهیم شد که نام‌ و نان‌شان با ما و سبک زندگی‌شان با دیگران خواهد بود. بی‌توجهی به ارزش‌های اثربخش معنوی و فکری در تربیت نوجوانان و جوانان، این خطر را جدی‌تر کرده و سهولت ربایش را برای دشمنان به همراه خواهد داشت. اگر قرار باشد تلفن‌های همراه، همراهی فرزندان ما را با ارزش‌ها کمرنگ کند، پس باید بپذیریم که این یک هدیه فناورانه نیست؛ بلکه یک نقشه حسابگرانه است و باید راهبردهای مناسب با این تاکتیک دشمن را پیش گرفت. به تعبیر اقبال لاهوری: «قدرت افرنگ از علم و فن است/ از همین آتش چراغش روشن است»

ج) زندگی مجازی؛ آسیبی برای رفتارهای انقلابی

یکی از آسیب‌های فراگیر در زمانه ما، خوگیری به ابزارهای مجازی است. امروزه بخش زیادی از اطلاعات از راه فناوری‌های نوین اتفاق می‌افتد که در آن فقط ریزش اطلاعات بر مغزها رخ می‌دهد و کمتر از تحلیل و به کارگیری نیروی تفکری خبری می‌شود. وجود شبکه‌های اجتماعی هدفمند و راهبردی شدن به دست تفکرات برنامه‌ریزی شده برای زدودن ارزش‌ها و افزدون زنگارها در پوشش هم‌افزایی، از شمار این آسیب‌هاست. همچنین بخش زیادی از زمان و توان نسل نو را، ابزارها و نرم‌افزارهای ارتباطی مانند "وایبر، وی‌چت، واتس‌آپ و تانگو" می‌گیرد و زندگی خیالی با پرورش فرزندانی مانند "پو"  در حال شکل‌گیری است. آنها که از پای چنین فضایی برمی‌خیزند، رمقی برای رفتارهای بالنده و تحمل دشواری‌های لازم برای ایجاد تحول نخواهند داشت؛ خصوصیتی که بقای انقلاب اسلامی ایران به شدت به آن نیازمند است.

د) ابزارها و ابراز وجودها

مصلحان اجتماعی، ابزارهای موجود جامعه را به عنوان پلی برای انتقال ایده‌های خود به کار گرفته‌اند نه آنکه به نبرد با آن بپردازند. وجود ابزارها می‌تواند با انقلاب فکری اندیشمندان جامعه، به یک فرصت تبدیل شود و می‌توان با بهره‌وری مناسب از آن، مدیریت فکری جامعه را برعهده گرفت. آنچه که آسیب‌زاست، انفعال در برابر ابزار و جا ماندن از قافله ابراز وجود صحیح است نه صرفا وجود آنها. شناسایی درست ذائقه کاربران، تدارک، تهیه و تولید محصولات مناسب با نیازهای روز، تلاش انقلابی با دو قدرت عزم ملی و مدیریت جهادی برای ارتقای فرهنگی جامعه، و هر آنچه که دست‌های یاری‌دهنده برای چیرگی بر این نبرد به ظاهر خانگی است، همه از ضرورت‌های فرهنگی و فناورانه در انقلاب ماست.