ورشکسته واقعی

حجت‌الاسلام عالي

حق‌الناس، علاوه بر این‌که حق مردم است، حق خدا هم هست. زیرا خدا امر کرده است و آن فرد، مخلوق خداست و کسی حق ندارد به مخلوق خدا بی‌احترامی کند. پس حق‌الناس نوعی تمرد از خدا و ضایع کردن حق خدا هم هست و به خاطر همین مهم‌تر است. پیامبر(ص) فرمود: مفلس کسی است که در عرصه‌ قیامت با اعمال خیر می‌آید و در مرصاد (موقفي در قيامت‌) وقتی می‌خواهد طلبکارانش را راضی کند آن‌ها می‌گویند که باید اعمال خیر خودت را به ما بدهی. اگر اعمال خیر او تمام شد از بدهی‌های طرف برمی‌دارند و به دوش او می‌گذارند، این مفلس و ورشکسته‌ واقعی است. حق‌الناس علاوه بر قیامت در دنیا هم عقوباتی دارد. بعضی از ظلم‌ها در دنیا به سرعت پاسخ داده می‌شود. امام صادق(ع) می‌فرماید: از ظلم کردن به کسی که جز خدا یاوری ندارد بترس زیرا عقوبت آن سریع دامن شما را می‌گیرد. عالمی در زمان ناصرالدین‌شاه نقل می‌کند که قحطی شده بود و جوان یهودی به نانوا التماس می‌کرد که نانی به او بدهد. نانوا او را کشید و به طرف تنور برد و مقداری سنگ‌ریزه‌های داغ را بر پشت گردن او ریخت. جوان سوخت و نفرین کرد و رفت. مدتی بعد خود نانوا فریاد می‌زد که سوختم و وقتی او را گرفتند، دیدند که تا پایین گردن او تاول‌های بزرگی زده است. دکتر گفت که جوان یهودی را بیاورید. به او گفتند که هرچقدر پول بخواهی به تو می‌دهیم تا تو از نانوا بگذری. جوان گفت: آن حالی که من آن موقع داشتم و نفرین کردم الان ندارم که برای او دعا بکنم تا مؤثر باشد. چند ساعت بعد نانوا از دنیا رفت. البته اینکه تمام ظلم‌هایی که در دنیا می‌شود حتماً جزایش در همین دنیا باشد، کلیت ندارد. دنیا، دنیای عمل و عکس‌العمل است. اینجا عالمی است که اگر شما بزنید، می‌خورید زیرا خدا حسیب است. حسیب بودن خدا به این معنا است که هیچ عملی رها و مهمل نمی‌ماند. پس هر عملی عکس‌العملی دارد ولی الزاماً عکس‌العمل آن در این دنیا نیست. بخشی از عالم وجود دنیا است ولی بخش مهم‌تر عالم وجود، آخرت است.